Chcesz zarządzać finansami świadomie, ograniczyć zbędne wydatki i wreszcie zacząć oszczędzać (i co ważne — mieć z czego!)? Stwórz domowy budżet. W artykule wyjaśnimy, jak w praktyce to zrobić i dlaczego warto.

Wiele osób zupełnie nie zdaje sobie sprawy, ile pieniędzy ucieka im z portfela przy okazji codziennych wydatków i ile mogliby zaoszczędzić, gdyby wprowadzili do swojej rutyny choćby kilka niewielkich zmian.

Choć może się wydawać, że kawa na mieście kosztuje tylko 15 zł, jeśli w miesiącu wypijesz ich 10, Twoje konto będzie uboższe o 150 zł. W skali roku to aż 1800 zł!

Bez uważności na to, na co wydajesz pieniądze i jakie kwoty wypływają z Twojego portfela „przy okazji” trudno Ci będzie ograniczyć wydatki i zacząć oszczędzać. Jeśli chcesz świadomie zarządzać swoimi finansami, zrób pierwszy krok — stwórz domowy budżet. Czym jest w praktyce?

Czym jest właściwie budżet domowy?

Domowy budżet jest zestawieniem wpływów i wydatków w konkretnym przedziale czasowym. Może być to dzień, tydzień, miesiąc i/lub rok. Budżet domowy przybiera najczęściej formę tabeli stworzonej na kartce, w Excelu lub w aplikacji mobilnej.

Dlaczego warto prowadzić analizę wydatków i wpływów?

Prowadzenie domowego budżetu pozwoli Ci spojrzeć na swoje finanse nieco z boku. Dzięki temu dowiesz się, na co wydajesz najwięcej pieniędzy, z których wydatków możesz śmiało zrezygnować, a które ograniczyć. Po co jednak robić to wszystko, skoro — nawet jeśli rocznie wydajesz na kawę na mieście nawet 1800 zł, całkiem dobrze Ci się żyje?

Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta: zaoszczędzone dziś pieniądze pomogą Ci osiągnąć upragnione cele za 10, 20 czy 30 lat. Bez względu na to, czy jest to poduszka finansowa, wolna od finansowych trosk emerytura czy podróż dookoła świata. Jeśli co miesiąc odłożysz 500 zł i mądrze je zainwestujesz, za jakiś czas osiągniesz realne zyski. Wyobraź sobie jednak, że jeśli odłożysz 1000, 1500 czy nawet 2000 zł, profity będą dużo, dużo wyższe! Choć dziś może nie ma to dla Ciebie większego znaczenia, możesz być pewien, że jeśli podejmiesz słuszną decyzję, za jakiś czas… podziękujesz za nią sam sobie.

Jeśli lubisz konkretne odpowiedzi w sedno, być może przypadnie Ci do gustu cytat Marcina Iwucia. Cel robienia budżetu jest bardzo prosty: Powiesz swoim pieniądzom, dokąd mają iść, zamiast się zastanawiać, gdzie się rozeszły.

Kto powinien prowadzić budżet domowy?

Kto potrzebuje zaplanować budżet domowy?

Śmiało możemy stwierdzić, że planowanie budżetu domowego przyda się każdemu — bez względu na wiek, płeć, kwotę dochodów czy preferowany poziom życia.

Choć może się wydawać, że zamożne osoby wydają pieniądze lekką ręką (w końcu mają ich przecież ponad miarę) i zupełnie nie potrzebują planować wydatków, to często powtarzany mit. Pamiętaj, że ich kapitał wynika zazwyczaj z przemyślanych decyzji finansowych, drobiazgowego planowania wydatków i ograniczenia zbędnych kosztów. Nie każdy milioner urodził się przecież z nazwiskiem Rockefeller, a wielu najbogatszych doszło do majątków wyłącznie swoją pracą (i mądrym inwestowaniem środków — tym tematem zajmiemy się w ostatnim akapicie ;)).

Regularne zapisywanie i analizowanie wydatków pozwala zarządzać finansami w bardziej przemyślany sposób, generować nadwyżki, a po jakimś czasie — osiągnąć finansowe bezpieczeństwo. Jeśli śledzenie codziennych wydatków stanie się Twoim nawykiem — brawo. Właśnie postawiłeś kolejny krok na drodze ku finansowej wolności.

Zanim rozpoczniesz tworzenie domowego budżetu

Głównym założeniem prowadzenia osobistego budżetu jest osiągnięcie kontroli nad swoimi wydatkami i wygenerowanie możliwie jak najwyższych oszczędności. Zanim rozpoczniesz, zdecyduj, na jaki cel chcesz oszczędzać. Może być to zbudowanie poduszki finansowej, zakup nieruchomości (lub zgromadzenie wkładu własnego niezbędnego do wzięcia kredytu hipotecznego) czy wymarzone wakacje w tropikach. Jeśli przed oczami będziesz miał realny (i ważny dla Ciebie) cel, Twoja motywacja będzie większa niż gdybyś miał odkładać środki na bliżej nieokreślony cel widmo.

Aby pamiętać o swoim celu, na górze tabeli (przeczytasz o niej w kolejnym akapicie) możesz wpisać nazwę: Poduszka finansowa, Wymarzony urlop czy Własne mieszkanie.

Jak prowadzić domowy budżet: praktyczne narzędzia

Prowadzenie domowego budżetu powinno być możliwie jak najbardziej przyjemne (jeśli będzie nielubianą czynnością, istnieje ryzyko, że zrezygnujesz z regularnego zapisywania wydatków). Z tego powodu do analizy przychodów i kosztów możesz wykorzystać te narzędzia, które najbardziej Ci odpowiadają. Może być to:

• zeszyt i długopis;
• arkusz kalkulacyjny w Excelu;
• aplikacje mobilne na smartfona.

W kolejnych akapitach przyjrzymy się każdemu z narzędzi nieco bliżej.

Ważne: bez względu na to, które narzędzie wybierzesz, po uzupełnieniu wszystkich miesięcznych wydatków, poświęć trochę czasu na analizę danych. Samo wpisywanie nie pomoże Ci w lepszym planowaniu budżetu. Kluczem do sukcesu jest wyciągnięcie wniosków i wdrożenie w życie zmian, które pomogą poprawić obszary, które wymagają zmian.

Jak prowadzić budżet domowy w zeszycie: szablon

Zeszyt i długopis to najlepsze rozwiązanie dla tradycjonalistów, którzy zamiast nowoczesnych technologii preferują „stare i dobre” rozwiązania. Aby prowadzić budżet domowy w zeszycie, stwórz tabelę, w której będziesz zapisywał wszystkie wydatki. Podziel ją na 3 kolumny: Wydatki planowane na początek miesiąca, Wydatki rzeczywiste na koniec miesiąca, koszty (wg kategorii). Mogą być to np:

• oszczędności,
• stałe wydatki — koszty utrzymania domu (czynsz, rachunki etc.),
• zadłużenie, czyli raty kredytów i pożyczek,
• żywność,
• komunikacja (bilet miesięczny, paliwo, parking etc.),
• telefon i internet,
• rozrywka i przyjemności,
• odzież,
• leczenie i leki,
• dbanie o siebie,
• dzieci (np. alimenty),
• pozostałe wydatki.

Możesz oczywiście zmodyfikować listę kategorii, aby lepiej odpowiadała Twojej sytuacji życiowej.

 

Dla każdego z miesięcy stwórz także tabelę wpływów, uwzględniającą wszystkie źródła dochodu wraz z kwotami netto, jakie osiągnąłeś w danym miesiącu.

W pierwszym miesiącu planowania budżetu zapisuj wyłącznie realne (nie planowane) wydatki — transakcje wykonane kartą, przelewy i koszty opłacone gotówką. Dzięki temu zyskasz pogląd, ile wydajesz na poszczególne kategorie i jakie zmiany chciałbyś wprowadzić w kolejnych miesiącach, aby zbalansować budżet.

Ważne: zgodnie z zasadą „sobie wypłacam najpierw” po otrzymaniu wynagrodzenia najpierw przelej na konto oszczędnościowe (lub inne narzędzie pomnażające kapitał) kwotę oszczędności. Decydując o tym, ile wyniesie, weź pod uwagę przede wszystkim swoją sytuację finansową i realne możliwości. Jeśli zdecydujesz się przeznaczać na oszczędności zbyt dużą w stosunku do zarobków i kosztów kwotę, szybko zamienisz motywację na frustrację.

Planowanie budżetu domowego w Excelu

Jeśli zamiast kartki i długopisu wolisz arkusz kalkulacyjny, stwórz w nim tabele według szablonu z poprzedniego akapitu. Wypełniaj ją zgodnie z tymi samymi założeniami. Dla każdego miesiąca możesz stworzyć osobny arkusz lub odrębne karty w tym samym arkuszu.

Plan budżetu domowego w smarfonie

Jeśli uwielbiasz nowoczesne technologie i nie rozstajesz się ze swoim smartfonem, najlepszym i najwygodniejszym rozwiązaniem będzie z pewnością aplikacja mobilna do śledzenia wydatków i ich analizowania. Dużą zaletą takiego rozwiązania jest możliwość synchronizacji aplikacji z kartą płatniczą (lub kartami) i kontem bankowym oraz możliwość zautomatyzowania całego procesu. Dzięki aplikacji nie będziesz musiał zapisywać wydatków, które opłaciłeś kartą. Dane na ich temat automatycznie trafią do aplikacji. Część aplikacji umożliwia także skanowanie paragonów, co w przypadku zakupów gotówkowych będzie ogromnym ułatwieniem.

Którą aplikację mobilną wybrać? Oto kilka przykładowych dostępnych dla użytkowników smartfonów z systemami Android i iOS.

1. YNAB – You Need a Budget

Głównym celem aplikacji jest tworzenie lepszego planu wydatków i oszczędzania. Aplikacja w bezpieczny sposób łączy się z bankiem i pobiera dane dotyczące transakcji. Możesz korzystać z niej na komputerze, telefonie lub tablecie (nawet offline!). YNAB aktualizuje się automatycznie na wszystkich urządzeniach. W cenie subskrypcji możesz udostępnić aplikację nawet 6 osobom, aby razem z nimi prowadzić budżet. Aplikacja jest bardzo intuicyjna, a zrozumienie jej funkcjonalności nie powinno sprawić problemu także osobom, które nigdy wcześniej nie tworzyły domowego budżetu. Korzystanie z aplikacji kosztuje 14,99 USD miesięcznie. Jeśli zapłacisz za rok z góry, całość będzie kosztować 109 USD. Więcej informacji o aplikacji znajdziesz na stronie https://www.ynab.com. Przed 34 dni możesz też korzystać z bezpłatnej wersji testowej.

2. 1Money

1Money to kolejna użyteczna i bardzo intuicyjna w obsłudze aplikacja. Daje ona możliwość natychmiastowego dodawania nowych transakcji, obserwowania wydatków na przejrzystym wykresie, planowania wydatków (celem uniknięcia impulsywnych ;)) oraz śledzenia długów i oszczędności. Ograniczona wersja aplikacji jest dostępna za 0 zł. Aby maksymalnie korzystać z jej funkcji, niezbędne jest wykupienie abonamentu w cenie 9,99 zł miesięcznie (opcjonalnie 49,99 za rok przy jednorazowej płatności lub 129 zł na zawsze).

3. Spendee

Spendee to jedna z najpopularniejszych aplikacji do zarządzania budżetem i kontrolowania wydatków. Jak twierdzą jej dostawcy, pomaga zachować perfekcyjną kontrolę nad wszystkimi wydatkami gotówkowymi, rachunkami bankowymi, portfelami elektronicznymi, a nawet kryptowalutami. Ze Spendee możesz korzystać z inteligentnych budżetów, aby zaoszczędzić pieniądze na nowy samochód, wymarzone wakacje lub studia. Będziesz miał także łatwy dostęp do szybkiego przeglądu dochodów i wydatków w jednym miejscu. Aplikacja umożliwia synchronizację z kontami bankowymi i portfelami kryptowalut. Pozwala także na ręczne dodawanie wydatków gotówkowych. Ile kosztuje korzystanie ze Spendee? Przez 7 dni możesz korzystać z darmowego okresu próbnego. Po nim możesz płacić za aplikacje miesięczne (9,99 zł), rocznie (69,99 zł) lub zyskać do niej dożywotni dostęp za 499,99 zł.

Ważne: bez względu na to, które narzędzie wybierzesz, koniecznie codziennie zapisuj wydatki. Aby żaden z nich Ci nie umknął, koniecznie zbieraj paragony, nawet na najdrobniejsze kwoty. Możesz także wysyłać sobie zdjęcie paragonu lub zapisać kwotę i kategorię w telefonie (np. wysyłać sobie SMS z tymi danymi).

Jak prowadzić budżet domowy z drugą osobą?

Jeśli prowadzisz gospodarstwo domowego z inną osobą, np. partnerem, bardzo duży sens będzie miało wspólne prowadzenie budżetu. Jak przekonać do tego drugą osobę?

1. Dobrym argumentem przemawiającym za może być ustalenie wspólnego, ważnego dla Was obojga celu finansowego. Mogą być to wakacje, organizacja wesela czy zakup domu. Jeśli Twój partner „złapie motywację” i zainspiruje się, kolejne kroki będą już zdecydowanie łatwiejsze.
2. Tematyka dotycząca budżetu, oszczędności i inwestycji jest Ci bliska, ale Twój partner nie podziela zainteresowania takimi tematami? Kup mu w prezencie inspirującą książkę opisującą takie zagadnienie z ciekawej (niekoniecznie czysto teoretycznej, suchej) perspektywy. Pomocne będą także historie ludzie, którzy doszli do pokaźnych majątków własną pracą i mądrym pomnażaniem kapitału.
3. Jeśli Twój partner mimo wielu argumentów „jest na nie”, nie naciskaj. Najlepsze, co możesz w takiej sytuacji zrobić, to… być doskonałym przykładem tego, że planowanie wydatków procentuje. Możesz być pewien, że jeśli zaczniesz lepiej planować wydatki, odkładać coraz większe kwoty i realizować cele, sam poprosi Cię o wskazówki, jak zrobić pierwszy budżet.

Jak mądrze inwestować zaoszczędzone środki?

Nie ulega wątpliwości, że nie po to oszczędzamy pieniądze, aby leżały w skarbonce lub na nieoprocentowanym koncie bankowym i z powodu inflacji traciły swoją wartość. Aby wyciągnąć realne korzyści z oszczędności, trzeba sprawić, by zaczęły na siebie (i na Ciebie ;)) pracować. Tylko co może zrobić osoba, która jest inwestycyjnym żółtodziobem, nie zna giełdy, funduszy inwestycyjnych i zwyczajnie nie wie „z czym to się je”? Z odpowiedzią przychodzi BeGlobal — nowoczesna platforma inwestycyjna stworzona przez Rockbridge — polską firmę, której przez ponad 20 lat Polacy powierzyli miliardy złotych. Korzystając z BeGlobal, możesz samodzielnie inwestować lub skorzystać z indywidualnego przygotowanego dla Ciebie planu. Inwestowanie możesz rozpocząć już od 100 zł. To unikalna zaleta niedostępna na polskich i zagranicznych platformach inwestycyjnych. Zamiast wierzyć na słowo, sprawdź, jakie wyniki osiągnął BeGlobal. Pamiętaj — im szybciej rozpoczniesz pomnażanie kapitału, tym szybciej osiągniesz upragnione finansowe cele.